စာေရးသူသည္ ႏိူင္ငံေတာ္ပရိယတၱိသာသနာ႔တကၠသိုလ္(မႏၱေလး)တြင္ မဟာဘြဲ႔ရသည္အထိ ပညာသင္ၾကား ခဲ႔သည္။ မဟာဘြဲ႔ယူစာတမ္းက ပါဠိေမဂ်ာျဖစ္သည့္ ဓာတြတၳသဂၤဟက်မ္းလာဓာတ္မ်ားကို ေလ႔လာျခင္း (ပ-မွ တ- ဝဂ္အထိ)ျဖစ္ရာ ဆရာၾကီးဦးျမင္႔ေဆြကမိမိ၏ က်မ္းၾကီးၾကပ္သူ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။
သူသည္ပါဠိဘာသာမ်ားသာမက ပါဠိႏွင္႔ဆက္စပ္ေနသည္႔ သကၠတဘာသာမ်ားႏွင္႔ ျပာကတ ဘာသာတို႔ကိုပါ ပိုင္ႏိူင္စြာတတ္ကႊ်မ္း လွသျဖင္႔ျမန္မာႏိူင္ငံတြင္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား ေလာက၌လည္းေကာင္း၊ စာေပ ပညာရွင္ ေလာက၌လည္းေကာင္း၊ သံဃာ႔ေလာကတစ္ခုလံုးကပါ သာသနာ႔သမိုင္းတြင္လည္း ေမာ္ကြန္းတင္ ထိုက္သည္႔ ရွာမွရွားသည္႔ပါဠိပညာရွင္တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ သူသည္ စာအုပ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္လည္း ေရး သားခဲ႔သျဖင္႔ ႏိူင္ငံေတာ္သံဃာ႔ မဟာနာယကဆရာေတာ္ ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးကပင္ “ကိုျမင္႔ေဆြ.. ခင္ဗ်ား..အဂၢမဟာပ႑ိတ-ဘြဲ႔ ေလၽွာက္ပါလား” ဟူ၍ပင္ခ်ီးေျမွာက္ေလ႔ရိွတတ္သည္။ (မွတ္ခ်က္။ ေရွးက လူပုဂၢိဳလ္ပညာရိွမ်ားျဖစ္ၾကသည္႔ ဆရာၾကီး ဦးလင္း၊ဆရာၾကီးဦးေမာင္ၾကီးတို႔သည္ အဂၢမဟာပ႑ိတဘြဲ႔ရ ရိွခဲ႔ဖူး ၏၊ယခုအခါတြင္မူ လူပုဂၢိဳလ္ သာသနာျပဳ ပညာရွင္မ်ားကို ႏိူင္ငံေတာ္အစိုးရက သဒၶမၼေဇာတိကဓဇ၊ မဟာ သဒၶမၼေဇာတိကဓဇ ဘြဲ႔မ်ားေပးအပ္ပါသည္) ဆရာၾကီးဦးျမင္႔ေဆြကဲ႔သုိ႔ပင္ ႏိူင္ငံေတာ္ပရိယတၱိ သာသနာ႔ တကၠသိုလ္(မႏၱေလး)တြင္ လူပုဂၢိဳလ္ သာသနာျပဳမ်ားျဖစ္ၾကသည္႔ ဆရာၾကီးဦးေဌးေအာင္၊ ဆရာၾကီးဦးေရႊ (ကြယ္လြန္)၊ ဆရာၾကီး ဦးသန္႔ဇင္၊ ဆရာၾကီးဦးဘဆန္း (ကြယ္လြန္)၊ ဆရာၾကီးဦးအုန္းေသာ္၊ ဆရာၾကီး ဦးေအာင္သိန္း တို႔သည္လည္း ဆရာၾကီး ဦးျမင္႔ေဆြကဲ႔သို႔ပင္ဆိုင္ရာစာေပမ်ားတြင္ ေတာ္ၾကပါသည္။ သူတို႔ ၏ ေက်းဇူး ေၾကာင္႔ သံဃာေတာ္မ်ား ပညာ႔အလင္းေရာင္ မ်ားလင္းလက္ခဲ႔ရ ၏။ ေက်းဇူးၾကီးမားပါေပစြ။
ထိုဆရာၾကီးမ်ားထဲတြင္ ဆရာၾကီးဦးျမင္႔ေဆြကေတာ႔ တစ္မူထူးျခားသည္ဟုဆိုႏိူင္သည္။ သူသည္ ထမ္းေဆာင္ ဆဲ ႏိူင္ငံေတာ္ပရိယတၱိသာသနာ႔တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ လိုအပ္သည္႔အခ်က္မ်ား ကိုျဖည္႔ဆည္းေပး ခ်င္ပံုရသည္။ သာသနာ႔တကၠသိုလ္က ခ်မွတ္ထားသည္႔စည္းကမ္းအခိ်ဳ႔က ေက်ာင္းတက္မည္႔ရဟန္းတာ္သည္ ပထမၾကီး ေ အာင္ရျခင္း၊ ၁၀-ဝါမေက်ာ္ရျခင္း၊ ဝင္ခြင္႔ေျဖရျခင္းစသည္႔ အခ်က္မ်ားပါဝင္ေန၏။ အေၾကာင္းအမိ်ဳး မ်ိဳးေၾကာင့္ ေက်ာင္းတက္ခြင္႔၊ တကၠသိုလ္ ပညာသင္ၾကားခြင္႔ မရရိွၾကသည္႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ (၇၀) သို႔မဟုတ္ (၈၀) ရာခိုင္ႏွဳန္း ခန္႔ရိွေနသည္႔အတြက္ ဆရာၾကီးေနထိုင္ရာ မႏၱေလးျမိဳ႔၌(၁၉၉၄) ႏွစ္တြင္ ဗုဒၶတကၠ သိုလ္ ကိုဖြင္႔လစ္ခဲ႔ရာ ယခုအခါတြင္ ၁၄-ႏွစ္ေက်ာ္ ၁၅-ႏွစ္ထဲသို႔ပင္ ဝင္ေရာက္လာခဲ႔ျပီတည္း။ သူတည္ေထာင္ သည္႔ တကၠသိုလ္၌လည္း ကိုယ္တိုင္ပင္ အပင္ပန္းခံ စာေပအေမြေပးျပန္သျဖင္႔ တကၠသိုလ္ႏွစ္ခု၏ တာဝန္ မ်ားပါ ယူရသျဖင္႔ ဆရာၾကီး ၏ဇြဲလံုးလအတြက္ခ်ီးက်ဴးထိုက္ပါသည္။ယခုမူဆရာၾကီးလည္း အသက္အရြယ္ေ ထာက္ လာျပီျဖစ္ သျဖင္႔ သူ၏တကၠသိုလ္မွ အမ္ေအ (Indo-Aryan)ဘြဲ႔ရ တပည္႔မ်ားကဆက္လက္၍ လက္ ဆင္႔ကမ္း သာသနာျပဳ တာဝန္မ်ားထမ္းေဆာင္လာရာ ျမန္မာႏိူင္ငံေတာ္၏ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ နာမည္တစ္ခု ရလာခဲ့ေပ သည္။ (မူလက Buddhist Academy ဟုအမည္ေပးထားခဲ႔ေသာ္လည္းေနာင္တြင္ ေအာင္ ျမင္ေက်ာ္ၾကား သည္ျဖစ္၍ Buddhist University ဟု ေျပာင္းလဲကင္ပြန္းတတ္လိုက္သည္။)
မႏၱေလးတြင္သာသနာျပဳေနရာမွအားရတင္းတိမ္မွဳမရိွေသး၊ရန္ကုန္ျမိဳ႔တြင္လည္းေနာက္ထပ္ဗုဒၶတကၠသိုလ္တစ္ခုတည္ေထာင္ခ်င္လာသည္။မႏၱေလးတြင္ ၈၃-လမ္း၊ ၃၂-၃၃- ၾကားရိွ ဆူးခါးေက်ာင္းတိုက္၌ ေက်ာင္း ဖြင္႔လစ္ထားသကဲ႔သို႔ ရန္ကုန္တြင္ လည္းမည္ သည္ေနရာ၌ဖြင္႔လစ္ရမည္-ဟူေသာအေျဖကို ရွာရန္ရွာပံုေတာ္ဖြင္႔ခဲ႔ရသည္။သို႔ျဖစ္၍ရန္ကုန္ေရာက္ တပည္႔မ်ား အား ေနရာရွာေပးဖို႔တိုက္တြန္းလာသည္။ထိုတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႔ေပၚသို႔ သင္တန္းဖြင္႔လစ္ခြင္႔ေပးရန္ေက်ာင္းရွာရ သည္မွာ တရုပ္ျပည္မွာ အပ္ေပ်ာက္ရွာပံုေတာ္ဖြင္႔ရထက္ပင္ ပိုခက္ေနေပသည္။ အခ်ဳိ႕က်ာင္းမ်ားက သူတို ႔ေက်ာင္းတိုက္ အေပၚထိခိုက္မည္စိုးျခင္း၊အခိ်ဳ႔ကေက်ာင္းတိုက္က ပညာေရးနယ္ပယ္ အေၾကာင္း တိတိက်က် နားမလည္ သျဖင္႔ျငင္းပယ္လိုက္ျခင္း၊အခိ်ဳ႔ေက်ာင္းတိုက္ေတြက လူသား ပုဂၢိဳလ္က သာသနာျပဳရန္ သင္တန္း ဖြင္႔ပါရေစ ဆိုသည္႔စကားကိုသေဘာမက်ျခင္းစသည္တို႔ႏွင္႔ၾကံဳေတြ႔ရသည္။ ဤသည္မွာဆရာၾကီး တည္ေထာင္ သည္႔တကၠသိုလ္၏အမ်ားႏွင္႔မတူတစ္မူထူးျခားသည္႔ အခ်က္ပင္။ ႏုိင္ငံတကာေက်ာင္း မ်ားတြင္တကၠသိုလ္ အသစ္တည္ေထာင္သည္ျဖစ္ေစ၊ အကယ္ဒမီေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းဖြင္႔လစ္ရန္ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခု တည္ေထာင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မိမိတို႔တည္ေထာင္မည္႔ေက်ာင္းအတြက္ Fun ေငြျဖစ္ေစ၊ အေထာက္ အပန္႔ျဖစ္ေစရိွ ရေပမည္ဟုဖတ္ဖူးထား၏။ ဆရာၾကီးကေတာ႔ ပညာေပးခ်င္သည္႔ စိတ္ဓာတ္တစ္ခု သာလွ်င္ရိွ၏။ ခ်မ္းသာ၏။ Fun ေငြမရိွ၊ မည္သည္႔ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ အေထာက္အပန္႔ တစ္စံုတစ္ရာမရရိွပါပဲ တကၠသိုလ္တည္ေထာင္ရဲသည္မွာ ဆရာၾကီး၏ သာသနာေတာ္ အေပၚထားသည္႔ ေမတၱာတရားမွာၾကီးမားေနေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါသည္။ေရွး ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားသည္လည္း တပည္႔မ်ားအား ေရာက္ေလရာရာ အရပ္၌ လည္းေကာင္း၊ သစ္ပင္ အရိပ္ ေရေ ကာင္းသည္႔ေနရာတို႔၌ စာဝါခ်သြားပံုကို ဆရာၾကီးက အတုယူေနဖြယ္ရိွသည္။ ဆရာၾကီးကေတာ႔ဘုန္း ၾကီးေက်ာင္း၊ သီလရွင္ေက်ာင္းႏွင္႔ ဓမၼာရံုတို႔သည္သူ၏ စာသင္ၾကားေပးရာဌာန တစ္နည္းအားျဖင္႔ အေဆာက္ အဦး တစ္ခုရလ်ွင္ပင္ စာသင္ၾကားေပးမွဳရ၏ ဟုသေဘာထားေလ႔ရိွသည္။ မႏၱေလးတြင္လည္း ဥဂၢါဇီဝ ဓမၼာရံုမွ သည္ ျမိဳလည္ဆူးခါး ေက်ာင္းတိုက္ဆီသို႔ပင္ ခရီးဆက္ခဲ႔သည္ မဟုတ္ပါလား။
ျမန္မာႏိူင္ငံရိွ အခိ်ဳ႔ေသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းၾကီးေတြ ဟီးေနေအာင္ေဆာက္ထား ေစကာ မူ ရဟန္းမရိွ၊ကိုရင္ ေက်ာင္းသားမရိွ၊ စာသံေပသံ ဆိတ္ျငိမ္လွေနသည္မွာ ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းေနေပသည္။ တစ္နည္းအားျဖင္႔ ပရိယတ္ပဋိပတ္ အလြတ္ျဖစ္ေနသည္သာမက ေလာကီ ကိစၥေတြဘက္သို႔သာ အေလး သာေနသည္႔ေနရာအခိ်ဳ႔ကိုလည္းေတြ႔ေနရသည္။ ဤသည္မွာလည္း ဘာသာေရး အတြက္လိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုပင္ တည္း။
ဤသို႔ျဖစ္ရသည္မွာေက်ာင္းတိုက္၏အၾကီးအကဲကိုယ္တိုင္ကစာေပလိုက္စားမွဳနည္းပါးျခင္း၊အျမင္က်ယ္ျပန္႔မွဳအားနည္းခ်က္မ်ားေၾကာင္႔တည္း။ဆရာၾကီးကမၾကာခဏေျပာျပေလ႔ရိွသည္႔စကားတစ္ခုမွာ “ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးေတြမွာစာတတ္ေပတတ္အားနည္းသြားျခင္းသည္ပညာတတ္ကႊ်မ္းသည္႔ရဟန္းေတာ္မ်ားအားမေမြးျမဴႏိူင္ျခင္း၊ေမြးျမဴထားေစကာမူအေၾကာင္းအမ်ိဳးမိ်ဳးေၾကာင္႔မိခင္ေက်ာင္းတိုက္မွထြက္သြားျခင္း၊စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရမည္႔စည္းလံုးညီညြတ္မွဳအားနည္းျခင္း၊စာမတတ္သည္႔ရဟန္းေတာ္အခိ်ဳ႔ကအျခားေသာေက်ာင္းတိုက္မ်ားသို႔ေျပာင္းႏိူင္ေလာက္သည္႔အရည္အခ်င္းမရိွသျဖင္႔ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္မ်ားကမိမိအားျပဳစုသည္႔ထိုရဟန္းေတာ္ကိုပင္ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးအားလြဲအပ္ခဲ႔ျခင္း၊ဆရာေတာ္ႏွင္႔ေဆြမိ်ဳးေတာ္စပ္သျဖင္႔ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးအားလႊဲအပ္ခဲ႔ျခင္းစသည္တို႔ေၾကာင္႔လက္ရိွေက်ာင္းတိုက္မ်ားဝယ္သာသနာျပဳအရည္အခ်င္းနည္းပါးသည္႔ ကိုယ္ေတာ္မ်ား မွာေက်ာင္း ထိုင္ဘုန္းၾကီးျဖစ္ရသည္” ဟုမွတ္ခ်က္ခ်ေလ႔ရိွသည္။ ဤအေၾကာင္းႏွင္႔ပတ္သက္၍ ထိုင္းႏိူင္ငံ၏သံဃာ႔အဖြဲ႔ အစည္းအေၾကာင္း ကိုတင္ျပခ်င္ပါသည္။ထိုင္းသံဃာ႔နာယကေက်ာင္း တိုက္ၾကီးအား အေမြဆက္ခံသည္႔ေက်ာင္းထိုင္အသစ္သည္ထိုင္းႏိူင္ငံ၌က်င္းပထားသည္႔ပါဠိစာေပတန္းမ်ားတြင္၉ဆင့္႔ေအာင္ ျမင္ရျခင္း၊ ထိုအရည္ အခ်င္းမ်ား ႏွင္႔ျပည္႔ဝ သူကိုသာ ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးအား လက္ရိွပုဂၢိဳလ္က လႊဲအပ္ႏိူင္ျခင္းႏွင္႔ အကယ္၍ ထိုအခ်က္အလက္မ်ားမျပည္႔စုံပါမူသက္ဆိုင္ရာသံဃာ႔နာယက အဖြဲ႔မွေက်ာင္းထိုင္အရည္ အ ခ်င္းျပည့္ဝသည္႔ပုဂၢိဳလ္အားေက်ာင္းထိုင္အျဖစ္တင္ေျမွာက္ေလ႔ရိွသျဖင္႔ေက်ာင္းတိုက္အားပိုင္ဆိုင္မွဳျပႆနာအေပါင္းမွလည္းကင္းေဝးေစပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍မိမိတို႔ႏိူင္ငံမွာလည္းပရိယတ္ ပဋိပတ္ ႏွစ္ပါးျပည္႔စံုသည္႔ ရဟန္းေတာ္မ်ား ကို ေက်ာင္းထိုင္ေစမည္ ဆိုလွွ်င္ သာသနာေတာ္ ေနလို လလိုေတာက္ပ ေနမည္သာတည္း။ ထိုသို႔ဆိုလွ်င္ လြန္ေတာ္မူသြားၾက ကုန္ေသာ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား၏ ေျခရာအတိုင္း ေလ်ွာက္လမ္းႏိူင္ ပါေပလိမ္႔မည္။
ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္စာသင္ေက်ာင္းတိုက္ရွာပံုေတာ္ဖြင္႔စဥ္ကမိမိတို႔လည္းဆရာၾကီးသြားလိုသည္႔ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သို႔အိတ္ဆြဲကာလိုက္ပါခဲ႔ရသည္။ေနရာမိ်ဳးစံုေရာက္ရသည္။အခိ်န္ေပါင္း ေျမာက္ ျမားစြာရင္းႏီွးခဲ႔ရ သည္။အခက္ အခဲမိ်ဳးစံုၾကံဳရသည္။အေအာ္အေငါက္ခံခဲ႔ရသည္။ မ်က္နွာငယ္စြာျဖင္႔ ဆရာတပည္႔ေတြမေမာႏိူင္ မပန္းႏိူ င္ေအာင္ခရီးဆက္ခဲ႔ရသည္။တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ေတာ႔ၾကာသည္ထင္႔။မိမိလည္းအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာျပဳတကၠသိုလ္မွအဂၤလိပ္စာသင္တန္းပင္ျပီးခဲ႔သည္။သို႔ေသာ္တကၠသိုလ္အတြက္ေနရာတစ္ခုအားမဖန္တီးႏိူင္ခဲ႔ေခ်။မိမိလည္းေလာကဓမ္တရားမ်ားႏွင္႔ၾကံဳေတြ႔ရျပီးေနာက္မဟာစည္သာသနာ႔ရိပ္သာၾကီးသို႔တရားထိုင္ရန္ေရာက္ရိွခဲ႔သည္။ ရိပ္သာတြင္ေလးလတိတိတရားထိုင္ခဲ႔ရျပီးမိမိကိုယ္တိုင္ပင္ရိပ္သာဝန္ေဆာင္ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးပင္ျဖစ္ေနခဲ႔ရာတစ္ေန႔တြင္ဆရာၾကီးသည္႔မိမိထံသို႔စံုစမ္းရင္း ဆိုက္ဆိုက္ျမိဳက္ျမိဳက္ ေရာက္ရိွလာေလသည္။ခရီးေရာက္မဆိုက္ဆရာၾကီးက “ဦးဇင္းတပည္႔ေတာ္ေက်ာင္း တည္ဖို႔အတြက္ စြန္းလြန္းရိပ္သာ၊ အင္းစိန္ တြင္ေနရာတစ္ေနရာ ေတာ႔ေတြ႔ထားျပီ၊ အဲဒီကတပည္႔ေတာ္ဆီမွာ အမ္ေအေအာင္ထားျပီး ဆရာလည္း လုပ္ေနသည္႔ ဦးဇင္းတစ္ပါး၏ ငယ္ဆရာေက်ာင္းပါ၊ အားရင္သြား ရေအာင္”ဟု ေျပာလာ သည္။
စာေရးသူတို႔ေရာက္သြားသည္႔အခါ ရိပ္သာတစ္ခုအတြက္ျပီးျပည္႔စံုေစကာမူ တကၠသိုလ္တစ္ခု တည္ေထာင္ ရန္မွာလာေရာက္ပညာသင္ယူမည္႔ေက်ာင္းသားအေရအတြက္မ်ားႏိူင္သျဖင္႔မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ပင္ အၾကိဳက္ နည္းေနခဲ႔သည္။ ထိုစဥ္ကံအားေလ်ာ္စြာမိမိ၏အေတြးထဲတြင္ အေတြးတစ္ခုဝင္လာခဲ႔၏။ ဆရာေတာ္ အရွင္ ပညာသီဟ အရွင္ပင္တည္း။သူသည္လည္းျမန္မာႏိူင္ငံရိွဓမၼာစရိယ အဆင္႔ရိွရဟန္းေတာ္မ်ား၊ သာမေဏမ်ား၊ သီလရွင္မ်ားႏွင္႔ ဒါကကာ ဒါယိကာမအေပါင္းတို႔အား ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း ဓမၼာစရိယ အဆင့္တြင္ျပဌာန္း ထားသည့္ စာေပမ်ားႏွင္႔ ညဝါေခၚ အဘိဓမၼာစာေပမ်ားကို ပို႔ခ်ေနေသာဂုဏ္ထူးဝိေသသေၾကာင္႔ “ေရႊညဝါဆ ရာေတာ္”ဟု အမည္တြင္သည္။ ထိုဆရာေတာ္သည္ စာေရးသူႏွင္႔ဇာတိအားျဖင္႔တူညီသည္။ မိမိကိုဆရာေ တာ္က မသိေစကာမူ မိမိကငယ္ရြယ္သူျဖစ္သည္႔အေလ်ာက္ ဆရာေတာ္အားသိခဲ႔သည္။ ဤသည္မွာ လမ္းေၾကာင္း ရွာေနသူ မိမိတို႔ဆရာ တပည္႔မ်ား ႏွင္႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္တို႔၏ ပဌာန္းဆက္ ဟုဆို ရေပလိမ္႕ မည္သာတည္း။ သို႔ႏွင္႔ဆရာၾကီးအား အကိ်ဳးအေၾကာင္း ေျပျပရာ ဆရာၾကီးလည္းဝမ္းသာအား ရျဖစ္လွသျဖင္႔ ဆရာေတာ္ သီတင္းသံုးရာ ၾကည္႔ျမင္တိုင္ျမိဳနယ္ နတ္စဥ္လမ္း သာဓုေက်ာင္းတိုက္သို႔ ေရာက္ရိွခဲ႔သည္။ ဆရာေတာ္ ၏ ေက်ာင္းတိုက္ထဲသို႔ေရာက္သြားသည္႔အခါ သံဃာေတာ္မ်ားအား ညဝါသင္တန္းမ်ား အားပို႔ ခ်ေန သည္ကို ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာဖူးေတြ႔ရပါသည္။ စာဝါေတြျပီး ေသာအခါဆရာေတာ္အား မိမိတို႔လာရင္း ကိစၥတို႔ ကိုေဆြးေလ်ွာက္ထားခဲ႔ရာ ဆရာေတာ္၏ပင္ကိုယ္ကပင္ သာသနာျပဳစိတ္ဓာတ္ႏွင္႔ သာသနာေတာ္ အေပၚထားရိွ သည္႔သဒၶါတရား၊ ေအးေဆးတည္ျငိမ္ျပီး လုပ္ငန္းကိစၥ အဝဝကို တိက်ေသခ်ာစြာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ႏိူင္ျခင္း စေသာအရည္အေသြးမ်ားကိန္းေအာင္းေနသည္႔ ဆရာေတာ္အားအကဲခပ္မိခဲ႔သည္။ ဆရာေတာ္ကလည္း ဆရာၾကီး၏ သာသနာအေပၚထားရိွသည္႔ သေဘာတရားမ်ား ကိုၾကားသိရသျဖင္႔ သေဘာ တူသာဓုေခၚကာ တကၠသိုလ္ဖြင္႔လစ္ရန္ဟူသည္႔ၾကီးမားသည္႔ တာဝန္ၾကီးမ်ားကို ၁၃၅၆-(၂၀၀၄) ခုႏွစ္တြင္ စတင္အေကာင္ အထည္ေဖာ္ခဲ႔သည္။ ယခုဆိုလွ်င္တကၠသိုလ္၏ သက္တမ္းသည္ ၇-ႏွစ္ ရိွျပီျဖစ္ ရာ ေက်ာင္း သားေပါင္း (၉၀၀) ေက်ာ္ခဲ႔ပါျပီ။ ႏွစ္စဥ္ BA (Indo-Aryan)ဘြဲ႔ရ ရဟန္းေတာ္မ်ား၊ သီလရွင္ဆရာေလး မ်ားႏွင့္ သာသနာျပဳ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္းေပၚထြက္ လာျပီျဖစ္သျဖင္႔ ယခုအခါ ရန္ကုန္ျမိဳ႔တြင္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား လာသည့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး တစ္ခုျဖစ္ေပၚလာျပီတည္း။ ဤတြင္ရန္ကုန္ဗုဒၶတကၠသိုလ္ ၏နိဒါန္း တစ္ခန္းရပ္ တည္း။
သူသည္ပါဠိဘာသာမ်ားသာမက ပါဠိႏွင္႔ဆက္စပ္ေနသည္႔ သကၠတဘာသာမ်ားႏွင္႔ ျပာကတ ဘာသာတို႔ကိုပါ ပိုင္ႏိူင္စြာတတ္ကႊ်မ္း လွသျဖင္႔ျမန္မာႏိူင္ငံတြင္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား ေလာက၌လည္းေကာင္း၊ စာေပ ပညာရွင္ ေလာက၌လည္းေကာင္း၊ သံဃာ႔ေလာကတစ္ခုလံုးကပါ သာသနာ႔သမိုင္းတြင္လည္း ေမာ္ကြန္းတင္ ထိုက္သည္႔ ရွာမွရွားသည္႔ပါဠိပညာရွင္တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ သူသည္ စာအုပ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္လည္း ေရး သားခဲ႔သျဖင္႔ ႏိူင္ငံေတာ္သံဃာ႔ မဟာနာယကဆရာေတာ္ ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးကပင္ “ကိုျမင္႔ေဆြ.. ခင္ဗ်ား..အဂၢမဟာပ႑ိတ-ဘြဲ႔ ေလၽွာက္ပါလား” ဟူ၍ပင္ခ်ီးေျမွာက္ေလ႔ရိွတတ္သည္။ (မွတ္ခ်က္။ ေရွးက လူပုဂၢိဳလ္ပညာရိွမ်ားျဖစ္ၾကသည္႔ ဆရာၾကီး ဦးလင္း၊ဆရာၾကီးဦးေမာင္ၾကီးတို႔သည္ အဂၢမဟာပ႑ိတဘြဲ႔ရ ရိွခဲ႔ဖူး ၏၊ယခုအခါတြင္မူ လူပုဂၢိဳလ္ သာသနာျပဳ ပညာရွင္မ်ားကို ႏိူင္ငံေတာ္အစိုးရက သဒၶမၼေဇာတိကဓဇ၊ မဟာ သဒၶမၼေဇာတိကဓဇ ဘြဲ႔မ်ားေပးအပ္ပါသည္) ဆရာၾကီးဦးျမင္႔ေဆြကဲ႔သုိ႔ပင္ ႏိူင္ငံေတာ္ပရိယတၱိ သာသနာ႔ တကၠသိုလ္(မႏၱေလး)တြင္ လူပုဂၢိဳလ္ သာသနာျပဳမ်ားျဖစ္ၾကသည္႔ ဆရာၾကီးဦးေဌးေအာင္၊ ဆရာၾကီးဦးေရႊ (ကြယ္လြန္)၊ ဆရာၾကီး ဦးသန္႔ဇင္၊ ဆရာၾကီးဦးဘဆန္း (ကြယ္လြန္)၊ ဆရာၾကီးဦးအုန္းေသာ္၊ ဆရာၾကီး ဦးေအာင္သိန္း တို႔သည္လည္း ဆရာၾကီး ဦးျမင္႔ေဆြကဲ႔သို႔ပင္ဆိုင္ရာစာေပမ်ားတြင္ ေတာ္ၾကပါသည္။ သူတို႔ ၏ ေက်းဇူး ေၾကာင္႔ သံဃာေတာ္မ်ား ပညာ႔အလင္းေရာင္ မ်ားလင္းလက္ခဲ႔ရ ၏။ ေက်းဇူးၾကီးမားပါေပစြ။
ထိုဆရာၾကီးမ်ားထဲတြင္ ဆရာၾကီးဦးျမင္႔ေဆြကေတာ႔ တစ္မူထူးျခားသည္ဟုဆိုႏိူင္သည္။ သူသည္ ထမ္းေဆာင္ ဆဲ ႏိူင္ငံေတာ္ပရိယတၱိသာသနာ႔တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ လိုအပ္သည္႔အခ်က္မ်ား ကိုျဖည္႔ဆည္းေပး ခ်င္ပံုရသည္။ သာသနာ႔တကၠသိုလ္က ခ်မွတ္ထားသည္႔စည္းကမ္းအခိ်ဳ႔က ေက်ာင္းတက္မည္႔ရဟန္းတာ္သည္ ပထမၾကီး ေ အာင္ရျခင္း၊ ၁၀-ဝါမေက်ာ္ရျခင္း၊ ဝင္ခြင္႔ေျဖရျခင္းစသည္႔ အခ်က္မ်ားပါဝင္ေန၏။ အေၾကာင္းအမိ်ဳး မ်ိဳးေၾကာင့္ ေက်ာင္းတက္ခြင္႔၊ တကၠသိုလ္ ပညာသင္ၾကားခြင္႔ မရရိွၾကသည္႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ (၇၀) သို႔မဟုတ္ (၈၀) ရာခိုင္ႏွဳန္း ခန္႔ရိွေနသည္႔အတြက္ ဆရာၾကီးေနထိုင္ရာ မႏၱေလးျမိဳ႔၌(၁၉၉၄) ႏွစ္တြင္ ဗုဒၶတကၠ သိုလ္ ကိုဖြင္႔လစ္ခဲ႔ရာ ယခုအခါတြင္ ၁၄-ႏွစ္ေက်ာ္ ၁၅-ႏွစ္ထဲသို႔ပင္ ဝင္ေရာက္လာခဲ႔ျပီတည္း။ သူတည္ေထာင္ သည္႔ တကၠသိုလ္၌လည္း ကိုယ္တိုင္ပင္ အပင္ပန္းခံ စာေပအေမြေပးျပန္သျဖင္႔ တကၠသိုလ္ႏွစ္ခု၏ တာဝန္ မ်ားပါ ယူရသျဖင္႔ ဆရာၾကီး ၏ဇြဲလံုးလအတြက္ခ်ီးက်ဴးထိုက္ပါသည္။ယခုမူဆရာၾကီးလည္း အသက္အရြယ္ေ ထာက္ လာျပီျဖစ္ သျဖင္႔ သူ၏တကၠသိုလ္မွ အမ္ေအ (Indo-Aryan)ဘြဲ႔ရ တပည္႔မ်ားကဆက္လက္၍ လက္ ဆင္႔ကမ္း သာသနာျပဳ တာဝန္မ်ားထမ္းေဆာင္လာရာ ျမန္မာႏိူင္ငံေတာ္၏ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ နာမည္တစ္ခု ရလာခဲ့ေပ သည္။ (မူလက Buddhist Academy ဟုအမည္ေပးထားခဲ႔ေသာ္လည္းေနာင္တြင္ ေအာင္ ျမင္ေက်ာ္ၾကား သည္ျဖစ္၍ Buddhist University ဟု ေျပာင္းလဲကင္ပြန္းတတ္လိုက္သည္။)
မႏၱေလးတြင္သာသနာျပဳေနရာမွအားရတင္းတိမ္မွဳမရိွေသး၊ရန္ကုန္ျမိဳ႔တြင္လည္းေနာက္ထပ္ဗုဒၶတကၠသိုလ္တစ္ခုတည္ေထာင္ခ်င္လာသည္။မႏၱေလးတြင္ ၈၃-လမ္း၊ ၃၂-၃၃- ၾကားရိွ ဆူးခါးေက်ာင္းတိုက္၌ ေက်ာင္း ဖြင္႔လစ္ထားသကဲ႔သို႔ ရန္ကုန္တြင္ လည္းမည္ သည္ေနရာ၌ဖြင္႔လစ္ရမည္-ဟူေသာအေျဖကို ရွာရန္ရွာပံုေတာ္ဖြင္႔ခဲ႔ရသည္။သို႔ျဖစ္၍ရန္ကုန္ေရာက္ တပည္႔မ်ား အား ေနရာရွာေပးဖို႔တိုက္တြန္းလာသည္။ထိုတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႔ေပၚသို႔ သင္တန္းဖြင္႔လစ္ခြင္႔ေပးရန္ေက်ာင္းရွာရ သည္မွာ တရုပ္ျပည္မွာ အပ္ေပ်ာက္ရွာပံုေတာ္ဖြင္႔ရထက္ပင္ ပိုခက္ေနေပသည္။ အခ်ဳိ႕က်ာင္းမ်ားက သူတို ႔ေက်ာင္းတိုက္ အေပၚထိခိုက္မည္စိုးျခင္း၊အခိ်ဳ႔ကေက်ာင္းတိုက္က ပညာေရးနယ္ပယ္ အေၾကာင္း တိတိက်က် နားမလည္ သျဖင္႔ျငင္းပယ္လိုက္ျခင္း၊အခိ်ဳ႔ေက်ာင္းတိုက္ေတြက လူသား ပုဂၢိဳလ္က သာသနာျပဳရန္ သင္တန္း ဖြင္႔ပါရေစ ဆိုသည္႔စကားကိုသေဘာမက်ျခင္းစသည္တို႔ႏွင္႔ၾကံဳေတြ႔ရသည္။ ဤသည္မွာဆရာၾကီး တည္ေထာင္ သည္႔တကၠသိုလ္၏အမ်ားႏွင္႔မတူတစ္မူထူးျခားသည္႔ အခ်က္ပင္။ ႏုိင္ငံတကာေက်ာင္း မ်ားတြင္တကၠသိုလ္ အသစ္တည္ေထာင္သည္ျဖစ္ေစ၊ အကယ္ဒမီေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းဖြင္႔လစ္ရန္ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခု တည္ေထာင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မိမိတို႔တည္ေထာင္မည္႔ေက်ာင္းအတြက္ Fun ေငြျဖစ္ေစ၊ အေထာက္ အပန္႔ျဖစ္ေစရိွ ရေပမည္ဟုဖတ္ဖူးထား၏။ ဆရာၾကီးကေတာ႔ ပညာေပးခ်င္သည္႔ စိတ္ဓာတ္တစ္ခု သာလွ်င္ရိွ၏။ ခ်မ္းသာ၏။ Fun ေငြမရိွ၊ မည္သည္႔ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ အေထာက္အပန္႔ တစ္စံုတစ္ရာမရရိွပါပဲ တကၠသိုလ္တည္ေထာင္ရဲသည္မွာ ဆရာၾကီး၏ သာသနာေတာ္ အေပၚထားသည္႔ ေမတၱာတရားမွာၾကီးမားေနေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါသည္။ေရွး ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားသည္လည္း တပည္႔မ်ားအား ေရာက္ေလရာရာ အရပ္၌ လည္းေကာင္း၊ သစ္ပင္ အရိပ္ ေရေ ကာင္းသည္႔ေနရာတို႔၌ စာဝါခ်သြားပံုကို ဆရာၾကီးက အတုယူေနဖြယ္ရိွသည္။ ဆရာၾကီးကေတာ႔ဘုန္း ၾကီးေက်ာင္း၊ သီလရွင္ေက်ာင္းႏွင္႔ ဓမၼာရံုတို႔သည္သူ၏ စာသင္ၾကားေပးရာဌာန တစ္နည္းအားျဖင္႔ အေဆာက္ အဦး တစ္ခုရလ်ွင္ပင္ စာသင္ၾကားေပးမွဳရ၏ ဟုသေဘာထားေလ႔ရိွသည္။ မႏၱေလးတြင္လည္း ဥဂၢါဇီဝ ဓမၼာရံုမွ သည္ ျမိဳလည္ဆူးခါး ေက်ာင္းတိုက္ဆီသို႔ပင္ ခရီးဆက္ခဲ႔သည္ မဟုတ္ပါလား။
ျမန္မာႏိူင္ငံရိွ အခိ်ဳ႔ေသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းၾကီးေတြ ဟီးေနေအာင္ေဆာက္ထား ေစကာ မူ ရဟန္းမရိွ၊ကိုရင္ ေက်ာင္းသားမရိွ၊ စာသံေပသံ ဆိတ္ျငိမ္လွေနသည္မွာ ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းေနေပသည္။ တစ္နည္းအားျဖင္႔ ပရိယတ္ပဋိပတ္ အလြတ္ျဖစ္ေနသည္သာမက ေလာကီ ကိစၥေတြဘက္သို႔သာ အေလး သာေနသည္႔ေနရာအခိ်ဳ႔ကိုလည္းေတြ႔ေနရသည္။ ဤသည္မွာလည္း ဘာသာေရး အတြက္လိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုပင္ တည္း။
ဤသို႔ျဖစ္ရသည္မွာေက်ာင္းတိုက္၏အၾကီးအကဲကိုယ္တိုင္ကစာေပလိုက္စားမွဳနည္းပါးျခင္း၊အျမင္က်ယ္ျပန္႔မွဳအားနည္းခ်က္မ်ားေၾကာင္႔တည္း။ဆရာၾကီးကမၾကာခဏေျပာျပေလ႔ရိွသည္႔စကားတစ္ခုမွာ “ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးေတြမွာစာတတ္ေပတတ္အားနည္းသြားျခင္းသည္ပညာတတ္ကႊ်မ္းသည္႔ရဟန္းေတာ္မ်ားအားမေမြးျမဴႏိူင္ျခင္း၊ေမြးျမဴထားေစကာမူအေၾကာင္းအမ်ိဳးမိ်ဳးေၾကာင္႔မိခင္ေက်ာင္းတိုက္မွထြက္သြားျခင္း၊စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရမည္႔စည္းလံုးညီညြတ္မွဳအားနည္းျခင္း၊စာမတတ္သည္႔ရဟန္းေတာ္အခိ်ဳ႔ကအျခားေသာေက်ာင္းတိုက္မ်ားသို႔ေျပာင္းႏိူင္ေလာက္သည္႔အရည္အခ်င္းမရိွသျဖင္႔ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္မ်ားကမိမိအားျပဳစုသည္႔ထိုရဟန္းေတာ္ကိုပင္ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးအားလြဲအပ္ခဲ႔ျခင္း၊ဆရာေတာ္ႏွင္႔ေဆြမိ်ဳးေတာ္စပ္သျဖင္႔ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးအားလႊဲအပ္ခဲ႔ျခင္းစသည္တို႔ေၾကာင္႔လက္ရိွေက်ာင္းတိုက္မ်ားဝယ္သာသနာျပဳအရည္အခ်င္းနည္းပါးသည္႔ ကိုယ္ေတာ္မ်ား မွာေက်ာင္း ထိုင္ဘုန္းၾကီးျဖစ္ရသည္” ဟုမွတ္ခ်က္ခ်ေလ႔ရိွသည္။ ဤအေၾကာင္းႏွင္႔ပတ္သက္၍ ထိုင္းႏိူင္ငံ၏သံဃာ႔အဖြဲ႔ အစည္းအေၾကာင္း ကိုတင္ျပခ်င္ပါသည္။ထိုင္းသံဃာ႔နာယကေက်ာင္း တိုက္ၾကီးအား အေမြဆက္ခံသည္႔ေက်ာင္းထိုင္အသစ္သည္ထိုင္းႏိူင္ငံ၌က်င္းပထားသည္႔ပါဠိစာေပတန္းမ်ားတြင္၉ဆင့္႔ေအာင္ ျမင္ရျခင္း၊ ထိုအရည္ အခ်င္းမ်ား ႏွင္႔ျပည္႔ဝ သူကိုသာ ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးအား လက္ရိွပုဂၢိဳလ္က လႊဲအပ္ႏိူင္ျခင္းႏွင္႔ အကယ္၍ ထိုအခ်က္အလက္မ်ားမျပည္႔စုံပါမူသက္ဆိုင္ရာသံဃာ႔နာယက အဖြဲ႔မွေက်ာင္းထိုင္အရည္ အ ခ်င္းျပည့္ဝသည္႔ပုဂၢိဳလ္အားေက်ာင္းထိုင္အျဖစ္တင္ေျမွာက္ေလ႔ရိွသျဖင္႔ေက်ာင္းတိုက္အားပိုင္ဆိုင္မွဳျပႆနာအေပါင္းမွလည္းကင္းေဝးေစပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍မိမိတို႔ႏိူင္ငံမွာလည္းပရိယတ္ ပဋိပတ္ ႏွစ္ပါးျပည္႔စံုသည္႔ ရဟန္းေတာ္မ်ား ကို ေက်ာင္းထိုင္ေစမည္ ဆိုလွွ်င္ သာသနာေတာ္ ေနလို လလိုေတာက္ပ ေနမည္သာတည္း။ ထိုသို႔ဆိုလွ်င္ လြန္ေတာ္မူသြားၾက ကုန္ေသာ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား၏ ေျခရာအတိုင္း ေလ်ွာက္လမ္းႏိူင္ ပါေပလိမ္႔မည္။
ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္စာသင္ေက်ာင္းတိုက္ရွာပံုေတာ္ဖြင္႔စဥ္ကမိမိတို႔လည္းဆရာၾကီးသြားလိုသည္႔ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သို႔အိတ္ဆြဲကာလိုက္ပါခဲ႔ရသည္။ေနရာမိ်ဳးစံုေရာက္ရသည္။အခိ်န္ေပါင္း ေျမာက္ ျမားစြာရင္းႏီွးခဲ႔ရ သည္။အခက္ အခဲမိ်ဳးစံုၾကံဳရသည္။အေအာ္အေငါက္ခံခဲ႔ရသည္။ မ်က္နွာငယ္စြာျဖင္႔ ဆရာတပည္႔ေတြမေမာႏိူင္ မပန္းႏိူ င္ေအာင္ခရီးဆက္ခဲ႔ရသည္။တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ေတာ႔ၾကာသည္ထင္႔။မိမိလည္းအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာျပဳတကၠသိုလ္မွအဂၤလိပ္စာသင္တန္းပင္ျပီးခဲ႔သည္။သို႔ေသာ္တကၠသိုလ္အတြက္ေနရာတစ္ခုအားမဖန္တီးႏိူင္ခဲ႔ေခ်။မိမိလည္းေလာကဓမ္တရားမ်ားႏွင္႔ၾကံဳေတြ႔ရျပီးေနာက္မဟာစည္သာသနာ႔ရိပ္သာၾကီးသို႔တရားထိုင္ရန္ေရာက္ရိွခဲ႔သည္။ ရိပ္သာတြင္ေလးလတိတိတရားထိုင္ခဲ႔ရျပီးမိမိကိုယ္တိုင္ပင္ရိပ္သာဝန္ေဆာင္ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးပင္ျဖစ္ေနခဲ႔ရာတစ္ေန႔တြင္ဆရာၾကီးသည္႔မိမိထံသို႔စံုစမ္းရင္း ဆိုက္ဆိုက္ျမိဳက္ျမိဳက္ ေရာက္ရိွလာေလသည္။ခရီးေရာက္မဆိုက္ဆရာၾကီးက “ဦးဇင္းတပည္႔ေတာ္ေက်ာင္း တည္ဖို႔အတြက္ စြန္းလြန္းရိပ္သာ၊ အင္းစိန္ တြင္ေနရာတစ္ေနရာ ေတာ႔ေတြ႔ထားျပီ၊ အဲဒီကတပည္႔ေတာ္ဆီမွာ အမ္ေအေအာင္ထားျပီး ဆရာလည္း လုပ္ေနသည္႔ ဦးဇင္းတစ္ပါး၏ ငယ္ဆရာေက်ာင္းပါ၊ အားရင္သြား ရေအာင္”ဟု ေျပာလာ သည္။
စာေရးသူတို႔ေရာက္သြားသည္႔အခါ ရိပ္သာတစ္ခုအတြက္ျပီးျပည္႔စံုေစကာမူ တကၠသိုလ္တစ္ခု တည္ေထာင္ ရန္မွာလာေရာက္ပညာသင္ယူမည္႔ေက်ာင္းသားအေရအတြက္မ်ားႏိူင္သျဖင္႔မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ပင္ အၾကိဳက္ နည္းေနခဲ႔သည္။ ထိုစဥ္ကံအားေလ်ာ္စြာမိမိ၏အေတြးထဲတြင္ အေတြးတစ္ခုဝင္လာခဲ႔၏။ ဆရာေတာ္ အရွင္ ပညာသီဟ အရွင္ပင္တည္း။သူသည္လည္းျမန္မာႏိူင္ငံရိွဓမၼာစရိယ အဆင္႔ရိွရဟန္းေတာ္မ်ား၊ သာမေဏမ်ား၊ သီလရွင္မ်ားႏွင္႔ ဒါကကာ ဒါယိကာမအေပါင္းတို႔အား ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း ဓမၼာစရိယ အဆင့္တြင္ျပဌာန္း ထားသည့္ စာေပမ်ားႏွင္႔ ညဝါေခၚ အဘိဓမၼာစာေပမ်ားကို ပို႔ခ်ေနေသာဂုဏ္ထူးဝိေသသေၾကာင္႔ “ေရႊညဝါဆ ရာေတာ္”ဟု အမည္တြင္သည္။ ထိုဆရာေတာ္သည္ စာေရးသူႏွင္႔ဇာတိအားျဖင္႔တူညီသည္။ မိမိကိုဆရာေ တာ္က မသိေစကာမူ မိမိကငယ္ရြယ္သူျဖစ္သည္႔အေလ်ာက္ ဆရာေတာ္အားသိခဲ႔သည္။ ဤသည္မွာ လမ္းေၾကာင္း ရွာေနသူ မိမိတို႔ဆရာ တပည္႔မ်ား ႏွင္႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္တို႔၏ ပဌာန္းဆက္ ဟုဆို ရေပလိမ္႕ မည္သာတည္း။ သို႔ႏွင္႔ဆရာၾကီးအား အကိ်ဳးအေၾကာင္း ေျပျပရာ ဆရာၾကီးလည္းဝမ္းသာအား ရျဖစ္လွသျဖင္႔ ဆရာေတာ္ သီတင္းသံုးရာ ၾကည္႔ျမင္တိုင္ျမိဳနယ္ နတ္စဥ္လမ္း သာဓုေက်ာင္းတိုက္သို႔ ေရာက္ရိွခဲ႔သည္။ ဆရာေတာ္ ၏ ေက်ာင္းတိုက္ထဲသို႔ေရာက္သြားသည္႔အခါ သံဃာေတာ္မ်ားအား ညဝါသင္တန္းမ်ား အားပို႔ ခ်ေန သည္ကို ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာဖူးေတြ႔ရပါသည္။ စာဝါေတြျပီး ေသာအခါဆရာေတာ္အား မိမိတို႔လာရင္း ကိစၥတို႔ ကိုေဆြးေလ်ွာက္ထားခဲ႔ရာ ဆရာေတာ္၏ပင္ကိုယ္ကပင္ သာသနာျပဳစိတ္ဓာတ္ႏွင္႔ သာသနာေတာ္ အေပၚထားရိွ သည္႔သဒၶါတရား၊ ေအးေဆးတည္ျငိမ္ျပီး လုပ္ငန္းကိစၥ အဝဝကို တိက်ေသခ်ာစြာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ႏိူင္ျခင္း စေသာအရည္အေသြးမ်ားကိန္းေအာင္းေနသည္႔ ဆရာေတာ္အားအကဲခပ္မိခဲ႔သည္။ ဆရာေတာ္ကလည္း ဆရာၾကီး၏ သာသနာအေပၚထားရိွသည္႔ သေဘာတရားမ်ား ကိုၾကားသိရသျဖင္႔ သေဘာ တူသာဓုေခၚကာ တကၠသိုလ္ဖြင္႔လစ္ရန္ဟူသည္႔ၾကီးမားသည္႔ တာဝန္ၾကီးမ်ားကို ၁၃၅၆-(၂၀၀၄) ခုႏွစ္တြင္ စတင္အေကာင္ အထည္ေဖာ္ခဲ႔သည္။ ယခုဆိုလွ်င္တကၠသိုလ္၏ သက္တမ္းသည္ ၇-ႏွစ္ ရိွျပီျဖစ္ ရာ ေက်ာင္း သားေပါင္း (၉၀၀) ေက်ာ္ခဲ႔ပါျပီ။ ႏွစ္စဥ္ BA (Indo-Aryan)ဘြဲ႔ရ ရဟန္းေတာ္မ်ား၊ သီလရွင္ဆရာေလး မ်ားႏွင့္ သာသနာျပဳ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္းေပၚထြက္ လာျပီျဖစ္သျဖင္႔ ယခုအခါ ရန္ကုန္ျမိဳ႔တြင္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား လာသည့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး တစ္ခုျဖစ္ေပၚလာျပီတည္း။ ဤတြင္ရန္ကုန္ဗုဒၶတကၠသိုလ္ ၏နိဒါန္း တစ္ခန္းရပ္ တည္း။
“စိတ္ေကာင္း-စာတတ္၊အက်င္႔ျမတ္၊ျပဳလတ္သာသနာ”။
အရွင္ပ႑ိတသိရီ
(ေထရဝါဒ)
